ಅದ್ರಿಜಾ ರಾಯ್‌ಚೌಧರಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ
“ಭಾರತ”, “ಭಾರತ”, ಅಥವಾ “ಭಾರತವರ್ಷ” ದ ಬೇರುಗಳು ಪುರಾಣ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪುರಾಣಗಳು ಭರತವನ್ನು “ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ವಾಸಸ್ಥಾನ” ನಡುವಿನ ಭೂಮಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. (ವಿಕಿಮೀಡಿಯಾ ಕಾಮನ್ಸ್ ಮೂಲಕ ಫೋಟೋ)
ಸಂವಿಧಾನದ 1 ನೇ ವಿಧಿಯು ಎರಡು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಹ, “ಭಾರತ, ಅದು ಭಾರತ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಭಾರತದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದೇಶದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಬದಲಾವಣೆಯ ಊಹಾಪೋಹವಿದೆ.
ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ “ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ” ಬದಲಿಗೆ “ದಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್” ಆಯೋಜಿಸಿದ G20 ಔತಣಕೂಟಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತ ಆಹ್ವಾನದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ .
ಸಂವಿಧಾನದ 1 ನೇ ವಿಧಿಯು ಎರಡು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಹ, “ಭಾರತ, ಅದು ಭಾರತ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ” ಎಂಬುದಾಗಿ ಭಾರತದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದೇಶದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಬದಲಾವಣೆಯ ಊಹಾಪೋಹವಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಂತಹ ಹಲವಾರು ಹೆಸರುಗಳು ಈಗಾಗಲೇ “ಭಾರತೀಯ” ನೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದಿ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಜೂನ್ 2020 ರಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ “ಈ ದೇಶದ ನಾಗರಿಕರನ್ನು… ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಭೂತಕಾಲದಿಂದ ಹೊರಬರಲು” ಸಂವಿಧಾನದಿಂದ “ಭಾರತವನ್ನು” ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಭಾರತವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ PIL ಅನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿದೆ: “ಭಾರತವನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಸಂವಿಧಾನವೇ.”
“ಭಾರತ”, “ಭಾರತ”, ಅಥವಾ “ಭಾರತವರ್ಷ” ದ ಬೇರುಗಳು ಪುರಾಣ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪುರಾಣಗಳು ಭರತವನ್ನು “ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ವಾಸಸ್ಥಾನ” ನಡುವಿನ ಭೂಮಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕ್ಯಾಥರೀನ್ ಕ್ಲೆಮೆಂಟಿನ್-ಓಜಾ ಭರತವನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಅಥವಾ ಭೌಗೋಳಿಕ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಘಟಕದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದರು. ‘ಭಾರತ’ವು “ಸಮಾಜದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅತಿಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ಉಪಖಂಡದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು” ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಕ್ಲೆಮೆಂಟಿನ್-ಓಜಾ ತನ್ನ 2014 ರ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ, ಅದು ಭಾರತ…’: ಒಂದು ದೇಶ, ಎರಡು ಹೆಸರುಗಳು (ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಬಹುಶಿಸ್ತೀಯ ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಜರ್ನಲ್) .
ಭರತನು ಭರತದ ಋಗ್ವೇದ ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಪೂರ್ವಜ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಉಪಖಂಡದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರ ಮೂಲಪುರುಷನಾದ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜನ ಹೆಸರೂ ಆಗಿದೆ.
ಜನವರಿ 1927 ರಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಾ, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು “ಭಾರತದ ಮೂಲಭೂತ ಏಕತೆ” ಯನ್ನು “ದೂರದ ಭೂತಕಾಲದಿಂದ” ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದರು: “ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಏಕತೆ. ಭಾರತವು ಭರತವಾಗಿತ್ತು, ಹಿಂದೂಗಳ ಪವಿತ್ರ ಭೂಮಿ, ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಮಹಾನ್ ಸ್ಥಳಗಳು ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ ಎಂಬುದು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿಲ್ಲದೆ – ಸಿಲೋನ್ ಅನ್ನು ನೋಡುವ ತೀವ್ರ ದಕ್ಷಿಣ, ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ತೊಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಪಶ್ಚಿಮ, ಪೂರ್ವ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿ. (ಆಯ್ದ ಕೃತಿಗಳು ಸಂಪುಟ 2)
ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ
ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ (ಉಪಖಂಡದ ವಾಯುವ್ಯ ಭಾಗಗಳು) ಅಚೆಮೆನಿಡ್ ಪರ್ಷಿಯನ್ ವಿಜಯದೊಂದಿಗೆ ಕರೆನ್ಸಿಗೆ ಬಂದ ಸಂಸ್ಕೃತ ‘ಸಿಂಧು’ (ಸಿಂಧು) ದ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಹವರ್ತಿ ರೂಪವಾದ ‘ಹಿಂದೂ’ ದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. 6 ನೇ ಶತಮಾನ BC (ಇದು ಗಂಗಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧನ ಸಮಯ).
ಕೆಳಗಿನ ಸಿಂಧೂ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಅಕೆಮೆನಿಡ್ಸ್ ಈ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿದರು, ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಯುಗದ ಮೊದಲ ಶತಮಾನದಿಂದ, “ಸ್ಟಾನ್” ಪ್ರತ್ಯಯವನ್ನು “ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್” ರಚಿಸಲು ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು.
ಅಕೆಮೆನಿಡ್ಸ್‌ನಿಂದ ‘ಹಿಂದ್’ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಗ್ರೀಕರು, ಹೆಸರನ್ನು ‘ಸಿಂಧು’ ಎಂದು ಲಿಪ್ಯಂತರ ಮಾಡಿದರು. ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 3ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮೆಸಿಡೋನಿಯನ್ ರಾಜ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಭಾರತವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸುವ ವೇಳೆಗೆ ‘ಭಾರತ’ ಸಿಂಧೂ ನದಿಯ ಆಚೆಗಿನ ಪ್ರದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು.
ಆರಂಭಿಕ ಮೊಘಲರ (16 ನೇ ಶತಮಾನ) ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಇಂಡೋ-ಗಂಗಾ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಇಯಾನ್ ಜೆ ಬ್ಯಾರೋ ಅವರ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ, ‘ಫ್ರಂ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟು ಇಂಡಿಯಾ: ನೇಮಿಂಗ್ ಚೇಂಜ್ ಇನ್ ಚೇಂಜಿಂಗ್ ನೇಮ್ಸ್’ (ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೌತ್ ಏಷ್ಯನ್ ಸ್ಟಡೀಸ್, 2003) ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, “ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ, ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
18 ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಿಂದ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನಕ್ಷೆಗಳು ‘ಭಾರತ’ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಾರಂಭಿಸಿದವು ಮತ್ತು ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಾದ್ಯಂತ ತನ್ನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. “ಭಾರತ ಎಂಬ ಪದದ ಮನವಿಯ ಭಾಗವು ಅದರ ಗ್ರೀಕೋ-ರೋಮನ್ ಸಂಘಗಳು, ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ ದೀರ್ಘ ಬಳಕೆಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಂತಹ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು” ಎಂದು ಬ್ಯಾರೋ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
“ಭಾರತದ ಅಳವಡಿಕೆಯು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ನಾಮಕರಣವು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಪಖಂಡವನ್ನು ಏಕ, ಗಡಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ” ಎಂದು ಅವರು ಸೇರಿಸಿದರು.
ತಮ್ಮ ಸ್ಮಾರಕವಾದ ‘ಡಿಸ್ಕವರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ದಲ್ಲಿ ನೆಹರೂ ಅವರು “ಭಾರತ”, “ಭಾರತ” ಮತ್ತು “ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ” ಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ: “ಆಗಾಗ್ಗೆ, ನಾನು ಸಭೆಯಿಂದ ಸಭೆಗೆ ಅಲೆದಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ನಾನು ನಮ್ಮ ಈ ಭಾರತ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ನನ್ನ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದೆ. ಭರತ, ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತ ಹೆಸರು ಜನಾಂಗದ ಪೌರಾಣಿಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಿಂದ ಬಂದಿದೆ.
ಆದರೆ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸಿದಾಗ, ‘ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ’ವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ‘ಭಾರತ’ ಮತ್ತು ‘ಭಾರತ’ ಎರಡನ್ನೂ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.
ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಚರ್ಚೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 17, 1949 ರಂದು “ಯೂನಿಯನ್ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶ” ಅನ್ನು ಚರ್ಚೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಮೊದಲ ಲೇಖನವನ್ನು “ಭಾರತ, ಅದು ಭಾರತ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಓದಿದಾಗಿನಿಂದಲೇ. , ಸದಸ್ಯರ ನಡುವೆ ಒಡಕು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಗತಕಾಲದ ಜ್ಞಾಪನೆ ಎಂದು ಅವರು ನೋಡಿದ ‘ಭಾರತ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಸದಸ್ಯರು ಇದ್ದರು.
ಹರಿವಿಷ್ಣು ಕಾಮತ್ ಅವರು ಮೊದಲ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ “ಭಾರತ್, ಅಥವಾ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಇಂಡಿಯಾ, ಹಾಗಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಹಾಗೆ” ಎಂದು ಓದಬೇಕು ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬೇರಾರ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸೇಠ್ ಗೋವಿಂದ್ ದಾಸ್ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು: “ಭಾರತವನ್ನು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ”.
ಯುನೈಟೆಡ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್‌ನ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದ ಹರಗೋವಿಂದ್ ಪಂತ್, ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಜನರು “ಭರತವರ್ಷವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬೇರೇನೂ ಇಲ್ಲ” ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು.
ಪಂತ್ ವಾದಿಸಿದರು: “ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಸದಸ್ಯರು ಅದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಾನು ಏಕೆ ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಈ ನೆಲದ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ವಿದೇಶಿಗರು ಈ ಹೆಸರನ್ನು ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಇಟ್ಟರು ಎಂದು ನಾವು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು, ಅವರು ಈ ನೆಲದ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಮಿಷಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಗಳಿಸಲು ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಂಡರು. ಆಗಲೂ ನಾವು ‘ಭಾರತ’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡರೆ, ಅನ್ಯ ದೊರೆಗಳು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಹೇರಿರುವ ಈ ಅವಮಾನಕರ ಪದವನ್ನು ಹೊಂದಲು ನಾವು ನಾಚಿಕೆಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಮಿತಿಯು ಯಾವುದೇ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ಲೆಮೆಂಟಿನ್-ಓಜಾ ತನ್ನ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿದಂತೆ, ಅವರು “ಮೊಗ್ಗಿನ ರಾಷ್ಟ್ರದ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು’ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
